Begoña Domínguez, pta. Asociación de Pediatría de Atención Primaria: "O pago asistencial non é eficaz e só permite aforrar a curto prazo"

Begoña Domínguez, Pta. Asociación de Pediatría de Atención Primaria
Santiago – O. U./AGN | Axustes nos recursos, unha distribución xeográfica ineficiente ou un déficit de profesionais son algúns dos retos aos que se enfrontan hoxe en día os pediatras de atención primaria.
Cal é o principal problema que afronta esta especialidade?
O fundamental é a escaseza de pediatras, que deixa nunha situación problemática o modelo actual, no que os que estamos en atención primaria somos pediatras de cabeceira, igual que os médicos de familia para os adultos. Para nós, o máis importante é conseguir que se manteña.
Ese déficit de pediatras débese a que é unha especialidade pouco atraente para as novas xeracións ou á falta de prazas?
Ás dúas cousas pero, fundamentalmente, á falta de prazas. A formación de residentes faise sobre todo nos hospitais. A rotación en atención primaria existe desde fai moi pouco e é escasa. Así, os pediatras coñecen fundamentalmente o hospital e cando terminan a súa residencia continúan o seu traballo alí. Realmente saen poucos pediatras para o que necesitamos neste momento.
Algúns pediatras galegos consideran a actual distribución xeográfica de prazas ineficiente.
Absolutamente. Pasa en Galicia e en practicamente toda España. Uno os maiores problemas que temos na nosa sanidade é a incorrecta distribución dos recursos. As cifras totais, en números absolutos, poderían ser suficientes, pero o que non é adecuado é o seu reparto. Hai zonas onde un pediatra ten moi poucas tarxetas sanitarias e outras nas que teñen moitísimas máis. Non é bo para ninguén, nin para os nenos nin tampouco para os pediatras. Logo hai o problema de que moitos profesionais son en realidade pediatras viaxeiros, que teñen que desprazarse a consultorios diferentes para atender en cada un deles a un número moi reducido de nenos.
Os axústes que se están levando a cabo coa crise están afectando aos recursos dos que dispoñen os profesionais deste ámbito?
Eu, obxetivamente, chamaríaos recortes. Serían axustes si sentáronse connosco a decidir a distribución adecuada de recursos. Así estariamos falando de aforro, de utilización adecuada, non disto, onde cada un materialízao da forma que boamente parécelle oportuna. E que, ademais, si que está afectando a todos. Por unha banda, está claro, aos salarios dos profesionais. Iso é indubidable. E ademais, están contribuíndo a diminuír o número de profesionais. Hai prazas de xubilacións que non se cobren, de maneira que a eses nenos ten que atendelos outro pediatra relativamente próximo. Ademais, as sustitucións por vacacións, por baixas ou por formación non se cobren e son os outros compañeiros os que teñen que traballar o dobre para atender a todos os nenos que están en axenda.
Entón, estes recortes están afectando á atención.
Non cabo a menor dúbida de que si temos que ver a un número maior de pacientes no mesmo tempo, a calidade coa que os atendemos vai ser menor. Ata o momento, é posible que a repercusión sexa mínima, pero como os recortes sigan avanzando e non sexamos capaces de frealos, repercutirán obrigatoriamente na saúde da poboación. Ademais, os recortes de hoxe son os custos de mañá, porque esa poboación vai a enfermar máis e vai ter que hospitalizarse máis.
Dada a actual situación, hai varias propostas sobre a mesa, como o copago ou axustar o pago sanitario ao nivel de renda. É partidaria deste tipo de medidas?
En principio, creo que podemos estar de acordo coa implantación do pago de receitas segundo a renda, pero non co pago asistencial. Ademais, creemos que realmente non é eficaz e que non aforra. Pode facelo de forma inmediata, a moi curto prazo, pero a medio e longo prazo non. A nosa actividade diaria consiste, nunha porcentaxe importante, na prevención e o diagnóstico precoz. Non vemos só a persoas que acoden a nós porque se atopan doentes, senón tamén a outras que veñen para que lle detectemos o antes posible unha patoloxía. Pero esas persoas non saben que a teñen, e si non acoden ás revisións programadas non poderiamos detectala e se diagnosticaría moi tardiamente.
Desde fai uns anos fálase cada vez máis da obesidade infantil. Estanse atendendo máis casos deste tipo?
Por suposto. Somos nós os que primeiro detectamos o sobrepeso. Debemos pelexar contra os anuncios, as modas, o comesto lixo, etc., que se están ofrecendo continuamente á nosa poboación infantil. Forma parte da actividade habitual das nosas consultas e, si redúcese persoal, será practicamente imposible. Unha obesidade infantil non se trata con medicación, senón cunhas pautas adecuadas de exercicio físico e de alimentación e iso non se pode facer no mesmo tempo que se expide unha receita. Todo este tipo de cuestións requiren un tempo. É un problema serio que non podemos deixar de lado.
Actualmente, os mozos inícianse antes no consumo de alcohol. Chegan algúns ás súas consultas con problemas de adicción?
É unha patoloxía que vemos escasamente, porque comeza a darse un pouco máis tarde. Vemos a poboación de ata, como máximo, 14 anos. Ata o momento, o alcoholismo e outros problemas dese tipo, por sorte, son escasos na pediatría e esperemos que sigan séndoo.